Zmiany w Krajowym Planie Odbudowy obejmują 6 z 7 komponentów. Rewizją zostało objętych 14 z 55 reform (10 z części grantowej i 4 z części pożyczkowej) oraz 27 z 56 inwestycji (18 z części grantowej i 9 z części pożyczkowej KPO). Proponowane zmiany przyczynią się do lepszej realizacji działań m. in. w obszarach:
- zielonej transformacji;
- inteligentnego i zrównoważonego wzrostu gospodarczego:
- rozwoju miejsc pracy,
- wsparcia produktywności i konkurencyjności,
- badań naukowych oraz innowacji,
- wsparcia dla rynku wewnętrznego, z silnymi małymi i średnimi przedsiębiorstwami.
- opieki zdrowotnej;
- transformacji cyfrowej;
- polityki na rzecz dzieci i młodzieży, w tym rozwoju edukacji i umiejętności.
Dzięki realizacji KPO Polska będzie mogła sprostać wyzwaniom związanym ze zmianami klimatycznymi i demograficznymi, a także aktywnie uczestniczyć w tworzeniu z nowych technologii oraz korzystać z dobrodziejstw cyfryzacji.
Najważniejsze zmiany:
- Nie będzie podatku od aut spalinowych;
- Fundusz Elektromobilności z budżetem w wysokości ok.1,1 mld euro (ok. 4,9 mld zł) będzie realizowany w ramach części pożyczkowej KPO. Uwolnione środki z części grantowej zostaną przeznaczone na:
- 600 mln euro (ok. 2,6 mld zł) – bezpieczeństwo żywności i rolnictwo 4.0 – w tym m.in. na dodatkowe 86 centrów dystrybucyjno-magazynowych i rynków hurtowych, dodatkowo wsparte 30 MŚP z sektora rolno-spożywczego, ponad 5300 rolników i rybaków, 50 projektów w obszarze edukacji o rolnictwie 4.0.
- 140 mln euro (ok. 605 mln zł) – ocieplenie bloków i kamienic,
- 373,75 mln euro (ok. 1,6 mld zł) – dopłaty do zakupu elektryków,
- 150 mln euro (648 mln zł) – szpitale powiatowe,
- 40 mln euro (ok. 173 mln zł) – sprzęt IT dla nauczycieli klas I-III,
- 127 mln euro (ok. 549 mln zł) – cyfryzację samorządów.
W ramach Krajowego Planu Odbudowy Polska będzie mogła wykorzystać 253 mld zł. Bezzwrotne środki to 109 mld zł, a część pożyczkowa – oparta na preferencyjnych warunkach – to 148,6 mld zł. Unijne środki pomogą polskiej gospodarce i sprawią, że będzie ona mogła łatwiej znosić potencjalne kryzysy.
Według szacunków, realizacja KPO w 2024 roku spowoduje wzrost realnego poziomu PKB o dodatkowe 0,5 proc. Natomiast w 2027 roku, dzięki wdrożeniu KPO, tempo realnego wzrostu gospodarczego będzie wyższe dodatkowo o 0,9 proc. Realizacja KPO wpłynie również pozytywnie na polski rynek pracy.
Przeprowadzenie rewizji KPO wynikało z przeglądu stanu realizacji reform i inwestycji KPO, który został dokonany w styczniu i lutym 2024 r. przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej oraz resorty odpowiedzialne za ich realizację. Jej założeniem jest zminimalizowanie ryzyka otrzymania z Komisji Europejskiej niepełnych refundacji za wnioski o płatność z KPO.
Proces przygotowania rewizji był prowadzony transparentnie i dał możliwość zajęcia stanowiska wszystkim zainteresowanym podmiotom. W dniach 15 marca – 15 kwietnia prowadzone były konsultacje społeczne, w wyniku których zgłoszono ponad 1100 uwag. W ramach konsultacji bezpośrednich 8 kwietnia 2024 r. odbyło się wysłuchanie publiczne, spotkanie z członami komitetów monitorujących dla KPO i programów polityki spójności. 18 kwietnia projekt rewizji omawiany był na III posiedzeniu Komitetu Monitorującego KPO z udziałem eksperta ZRP. Natomiast raport z konsultacji publicznych został opublikowany na stronie internetowej MFiPR.
We wszystkie etapy prac nad addendum zaangażowane były te resorty, które zgłaszały propozycje zmian do KPO. Przez ostatnie dwa miesiące prowadzony był dialog techniczny i polityczny z Komisją Europejską. Zdecydowaną większość zmian udało się wstępnie uzgodnić.
30 kwietnia, przyjęta przez rząd, rewizja KPO zostanie przesłana do Brukseli. Komisja Europejska ma teraz dwa miesiące na jej formalną ocenę. 16 lipca br. planowane jest przyjęcie zmienionej decyzji wykonawczej przez Radę do Spraw Gospodarczych i Finansowych (ECOFIN), a na przełomie lipca i sierpnia powinny zostać aneksowane umowy finansowa i pożyczkowa z KE oraz zatwierdzone tzw. ustalenia operacyjne. Jest to konieczne do złożenia kolejnych wniosków o płatność. Na początku września planowane jest wysłanie drugiego i trzeciego wniosku o płatność, a ich refundacja spodziewana jest pod koniec 2024 r.
