Związek Rzemiosła Polskiego jest najstarszą i największą ogólnopolską, społeczno-zawodową organizacją samorządu gospodarczego, działającą od 1933 roku. Od 2001 roku ZRP posiada status reprezentatywnej organizacji pracodawców. Wraz z regionalnymi, lokalnymi i branżowymi organizacjami rzemiosła - 27 izbami rzemieślniczymi, 477 cechami rzemiosł oraz 180 spółdzielniami - tworzy największą i najstarszą strukturę samorządu gospodarczego w Polsce. ZRP reprezentuje ok. 300 tys. mikro, małych i średnich przedsiębiorstw.
Związek Rzemiosła Polskiego, jako organizacja pracodawców reprezentująca sektor mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, bierze udział w dialogu społecznym. Jako członek Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych a dziś Rady Dialogu Społecznego, która jest forum współpracy rządu, organizacji pracodawców i związków zawodowych, ZRP opiniuje założenia i projekty aktów prawnych dotyczących polityki gospodarczej i społecznej: podatków, budżetu państwa, rynku pracy, funduszy strukturalnych UE oraz wynagrodzeń i świadczeń socjalnych. Dzięki temu ZRP ma możliwość działać na rzecz harmonijnego rozwoju gospodarczego i społecznego państwa.
Poprzez członkostwo w Europejskiej Unii Małych i Średnich Przedsiębiorstw (UEAPME) Związek Rzemiosła Polskiego uczestniczy w europejskim dialogu społecznym. Od 2004 Wiceprezydentem UEAPME był dziś Honorowy Prezes ZRP, Jerzy Bartnik. Obecnie funkcje wiceprzewodniczącego pełni prezes ZRP, Jan Gogolewski. Przedstawiciele ZRP już od wielu lat reprezentują środowisko polskich pracodawców - szczególnie mikro i małych przedsiębiorstw - również podczas corocznych sesji Międzynarodowej Organizacji Pracy.
Jednym z najważniejszych zadań organizacji rzemieślniczych jest nauczanie zawodu. Rzemiosło dysponuje szeroką ofertą szkoleniową - od zawodów najnowocześniejszych do unikalnych, szczególnie tych o charakterze artystycznym i rękodzielniczym. Obecnie u pracodawców-rzemieślników szkoli się około 70 tys. uczniów, w ponad 100 zawodach. W przygotowanie zawodowe młodzieży zaangazowanych jest 23 tys. mistrzów szkolących. W okresie od 1945 do 2010 roku wydano ponad 2 mln świadectw czeladniczych oraz blisko 500 tys. dyplomów mistrzowskich.
Ważnym dla Związku zagadnieniem jest promowanie zasad bezpiecznej pracy i współpraca z instytucjami zajmującymi się tą problematyką – Państwową Inspekcją Pracy oraz Centralnym Instytutem Ochrony Pracy - Państwowym Instytutem Badawczym. Popularyzacji zasad BHP wśród młodzieży służy m.in. organizowany wspólnie przez ZRP i PIP ogólnopolski konkurs wiedzy o zasadach bezpieczeństwa i higieny pracy.
ZRP jest mecenasem kultury i fundatorem Nagrody Literackiej im. Władysława Reymonta. Nagroda ustanowiona w 1994 roku, dla upamiętnienia postaci wybitnego polskiego pisarza i rzemieślnika Władysława Reymonta, laureata literackiej nagrody Nobla. Nagroda przyznawana jest pisarzom we współpracy ze Stowarzyszeniem Pisarzy Polskich oraz Związkiem Literatów Polskich.
Od 1996 roku najaktywniejszym rzemieślnikom, kupcom i przedsiębiorcom z sektora MŚP wręczane są „Złote i Platynowe Laury”. Celem tego konkursu - współorganizowanego przez ZRP - jest nagrodzenie najlepszych polskich firm, które potrafią połączyć wspaniałe, wielowiekowe tradycje z nowoczesnym zarządzaniem i odnoszą sukcesy na rynku krajowym i zagranicznym.
Do podstawowych zadań Związku Rzemiosła Polskiego należy:
- reprezentowanie interesów rzemiosła i zrzeszonych w Związku organizacji wobec
organów władzy i administracji, sądów oraz organizacji społecznych
i gospodarczych w kraju i za granicą, - prowadzenie i rozwijanie działalności społeczno-zawodowej, socjalnej i gospodarczej
w sposób zapewniający integralność rzemiosła, - pomoc zrzeszonym w Związku organizacjom rzemiosła i małej przedsiębiorczości
w zakresie realizacji zadań statutowych, - podejmowanie inicjatyw legislacyjnych dotyczących rzemiosła i małej przedsiębiorczości,
- działania w zakresie oświaty dla zapewniania wykwalifikowanych kadr dla rzemiosła
i małej przedsiębiorczości oraz dla gospodarki narodowej, - propagowanie zasad etyki zawodowej,
- podejmowanie wszelkich działań, mających na celu przygotowanie małych i średnich
przedsiębiorstw oraz ich organizacji do funkcjonowania w warunkach globalizacji
obrotu towarowego, ze szczególnym uwzględnieniem jednolitego rynku w Europie.
