Dziedziczenie oraz europejski certyfikat spadkowy w EKES

10 marca odbyło się w Brukseli posiedzenie Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego poświęcone dziedziczeniu oraz europejskiemu certyfikatowi spadkowemu.

Na posiedzeniu EKES omówiono wstępny projekt opinii w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń sądowych i dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie utworzenia europejskiego certyfikatu spadkowego.

Artykuł 61 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską przewiduje sukcesywne tworzenie wspólnej przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, m.in. poprzez przyjęcie odpowiednich środków w dziedzinie współpracy sądowej w sprawach cywilnych. W art. 65 Traktatu mowa bezpośrednio o środkach, które zmierzają do „poprawy i uproszczenia uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach cywilnych i handlowych, w tym decyzji pozasądowych” oraz do „wspierania zgodności norm mających zastosowanie w państwach członkowskich w dziedzinie kolizji ustaw i sporów o właściwość”. Wiele aktów prawnych przyjętych na tej podstawie, a w szczególności rozporządzenie (WE) nr 44/2001, wyłącza z zakresu stosowania sprawy spadkowe.

Tymczasem już w wiedeńskim planie działań z 1998 r. przyjęcie europejskiego instrumentu w zakresie spraw spadkowych zostało określone jako priorytet. Program haski wzywa do przedstawienia projektu aktu obejmującego całość tej problematyki: prawo właściwe, jurysdykcję i uznawanie orzeczeń, środki administracyjne (świadectwa spadkowe, rejestracja testamentów). Zgodnie z wnioskami płynącymi z oceny skutków, kwestia rejestracji testamentów będzie przedmiotem późniejszej inicjatywy Komisji.