Fundusz Odbudowy i Odporności Unii Europejskiej może i powinien zostać wykorzystany do zbudowania silnej, innowacyjnej, zielonej i konkurencyjnej gospodarki Polski. Musimy zadbać o to, żeby Krajowy Plan Odbudowy (KPO), na podstawie którego będziemy wykorzystywać środki Funduszu do przeprowadzenia reform i inwestycji, zapewniał maksymalną efektywność ich zagospodarowania.
Dlatego:
1. Rada Przedsiębiorczości apeluje, aby proces oceny polskiego KPO przez Komisję Europejską, który będzie trwał najprawdopodobniej do końca czerwca, został wykorzystany na dyskusję nad koniecznymi poprawkami do dokumentu formalnie przesłanego do Komisji 3 maja 2021 roku. Rada Przedsiębiorczości przypomina, że państwo członkowskie „może uzupełnić plan odbudowy i zwiększania odporności, w tym po formalnym przedłożeniu planu odbudowy i zwiększania odporności, jeżeli zachodzi taka potrzeba”.
2. Rada Przedsiębiorczości przypomina, iż KPO ma na celu odbudowę potencjału rozwojowego gospodarki utraconego w wyniku pandemii (recovery) oraz wsparcie budowy trwałej konkurencyjności gospodarki i wzrost poziomu życia społeczeństwa w dłuższym horyzoncie czasowym (resilience) i ściśle wpisywać się w zalecenia semestru europejskiego. W tym kontekście pozytywnie oceniamy włączenie do KPO zaleceń Rady, które nie były prawidłowo zaadresowane w pierwszej wersji dokumentu i jednocześnie oczekujemy dyskusji o wdrażaniu tych zaleceń na poziomie kraju ze środowiskami gospodarczymi.
3. Rada Przedsiębiorczości uważa, że kluczową kwestią jest wartość środków, które trafią bezpośrednio do przedsiębiorstw i pozwolą na osiągnięcie masy krytycznej niezbędnej do strukturalnych zmian tak potrzebnych polskiej gospodarce. W tym kontekście niepokojące jest, że w nowej wersji Krajowego Planu Odbudowy przeznaczono dla przedsiębiorstw jeszcze mniejszą alokacje niż wcześniej. Już dziś widzimy w KPO istotne braki, które wymagają pilnego uzupełnienia, na przykład w zakresie:
- zbyt małego budżetu przeznaczonego na inwestycje związane z pracą zdalną i możliwością wspierania zarówno małych, średnich, jak i dużych firm w tym zakresie;
- wykluczenia przedsiębiorców ze wsparcia mniejszych inwestycji w rozproszone źródła energii. Niedostatecznego budżetu przeznaczonego na cele – „Instalacje OZE realizowane przez społeczności energetyczne” oraz „Rozwój sieci przesyłowych, inteligentna infrastruktura elektroenergetyczna”;
- niedostatecznego budżetu przeznaczonego na „Inwestycje dla przedsiębiorstw w produkty, usługi i kompetencje pracowników oraz kadry związane z dywersyfikacją działalności”;
- niedostatecznego budżetu wydzielonego na – „Stworzenie warunków do przejścia na model gospodarki o obiegu zamkniętym GOZ”.
4. Rada Przedsiębiorczości oczekuje pilnego wyjaśnienia, które programy z części pożyczkowej będą udostępniane beneficjentom końcowym w formie dotacji, a które w formie pożyczek.
5. Za krytyczne na obecnym etapie Rada Przedsiębiorczości uznaje:
- ustalenie roli i kompetencji Komitetu Monitorującego jako krytycznego elementu procesu wdrażania Planu,
- ustalenie zasad wyboru projektów, które mają być finansowane w KPO.
6. Rada Przedsiębiorczości proponuje uzgodnienie zakresu kompetencji Komitetu Monitorującego obejmujące:
- dostęp wskazanych członków Komitetu Monitorującego do wszelkiej dokumentacji związanej z realizacją KPO,
- opiniowanie i zatwierdzanie procedur wyboru projektów w ramach KPO,
- opiniowanie i zatwierdzanie kryteriów wyboru projektów w ramach KPO,
- opiniowanie propozycji zmian KPO,
- obowiązek przedstawiania Komitetowi Monitorującemu informacji o wynikach kontroli i audytu KPO,
- monitorowanie realizacji kamieni milowych i celów KPO.
7. Rada Przedsiębiorczości apeluje o zapewnienie znaczącej reprezentacji środowisk przedsiębiorców w składzie Komitetu Monitorującego oraz deklaruje gotowość pełnego zaangażowania w przygotowanie ostatecznej koncepcji Komitetu. Jednocześnie Rada Przedsiębiorczości proponuje stworzenie reprezentatywnego Prezydium Komitetu, którego praca zwiększy efektywność jego funkcjonowania.
