W dniu 18 października 2019 w auli SGH odbyła się konferencja pod patronatem Rady Dialogu Społecznego pt. „Świat (bez) pracy” zorganizowana przez dr Jana Czarzastego we współpracy z prof. Juliuszem Gardawskim i prof. Andrzejem Zybałą. Konferencja była częścią przedsięwzięcia „Open Eyes Economy Summit”. W wydarzeniu udział wzięli m.in. Dorota Gardias – przewodnicząca RDS, Katarzyna Łażewska – dyrektor Biura Rady, przedstawiciele organizacji pracodawców, związków zawodowych oraz świata nauki (prof. Jerzy Hausner, dr Agnieszka Chłoń-Domińczak i inni). Licznie zjawili się także studenci.
Organizatorzy konferencji jako punkt wyjścia przyjęli założenia Sławomira Adamczyka i Barbary Surdykowskiej, iż transformacja pracy dokonuje się obecnie „w kierunku świata zdominowanego przez automatyzację i roboty, w którym zanika prosta dychotomia praca–kapitał, zastępowana przez relacje sieciowe, nie tylko w gospodarce, ale we wszystkich obszarach życia społecznego”. Tymczasem udział wyrobów hi-tec w naszym eksporcie sytuuje Polskę na szarym końcu UE. Nadal ponad 20% gospodarstw domowych nie ma dostępu do szerokopasmowego Internetu, a przeszło 15% nie ma go w ogóle. Jedynie 14% polskich przedsiębiorców prowadziło sprzedaż przez sieć w 2018 r. (GUS 2018). Zorganizowano trzy panele dyskusyjne dot. m.in. rynku pracy w gospodarce cyfrowej, strategii zawodowo-życiowych w kontekście spójności społecznej oraz polityki na rzecz pracy wobec wyzwań współczesności.
dr Andrzej Stępnikowski, zastępca dyrektora Zespołu oświaty i problematyki społecznej Związku Rzemiosła Polskiego, wziął udział w pierwszym panelu poświęconym rynkowi pracy w dobie digitalizacji i przedstawił m.in. wyniki badań i raporty CEDEFOP oraz PWC i Fundacji Digital Poland, z których wynika, iż w Polsce nie zniknie tak szybko zapotrzebowanie na tradycyjne zawody rzemieślnicze bowiem zmiany w zakresie automatyzacji (podobnie jak w Niemczech) postępować będą najszybciej w przemyśle, a w niektórych sektorach stosowanie nowoczesnych technologii ICT (np. w budownictwie) z racji własnych uwarunkowań jest – i będzie – ograniczone. Ponadto występuje jeszcze w naszym społeczeństwie bariera mentalna, której przejawem są wyniki sondażu mówiące, iż 96% Polaków jest zwolennikami nowych technologii ale tylko co trzeci wsiadłby do autonomicznego autobusu (poruszającego się bez kierowcy) albo dał się zoperować robotom – bez udziału lekarzy w operacji. dr Stępnikowski nawiązał także do tez Zygmunta Baumana wygłoszonych w „Zindywidualizowanym społeczeństwie” oraz prof. A. Barabash ze Szwajcarii o kluczowej roli nowych kompetencji, tj. właściwego uczenia się (z refleksją i eliminacją złych nawyków) oraz kształtowania w sobie „systematycznego i krytycznego sposobu myślenia”. Podkreślił również znaczenie relacji mistrz-uczeń (która istnieje od 4000 lat i będzie nadal istnieć nawet w najbardziej rozwiniętych gospodarkach) oraz kompetencji społecznych, które nadal powinny być rozwijane obok zawodowych i cyfrowych.
Opracowanie: dr Andrzej Stępnikowski
