23 lipca 2025 r. w siedzibie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej odbyło się pierwsze spotkanie poświęcone tematyce staży na polskim rynku pracy, którego kontynuacja ma nastąpić w kolejnych miesiącach.
W spotkaniu udział wzięli przedstawiciele organizacji młodzieżowych, akademickich biur karier, organizacji pracodawców, instytucji edukacyjnych oraz urzędów publicznych. Związek Rzemiosła Polskiego reprezentowali: Justyna Kądziela, Dyrektor Zespołu Oświaty Zawodowej i Problematyki Społecznej oraz Krzysztof Sadowski, ekspert Zespołu Oświaty Zawodowej i Problematyki Społecznej.
W temat spotkania wprowadziła dr Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, Ministra Rodziny Pracy i Polityki Społecznej. Następnie uczestnicy zapoznali się z prezentacją „Staże i praktyki na polskim rynku pracy – stan obecny” Izabeli Kaczmarskiej-Sawickiej, naczelniczki Wydziału Rozwoju Umiejętności i Kwalifikacji w Departamencie Rynku Pracy MRPiPS. Podczas swojego wystąpienia omówiła ona także, jak staże uregulowane są w innych państwach członkowskich.
W trakcie otwartej dyskusji poruszono kwestie dotyczące konieczności obligatoryjnego zapewnienia wynagrodzeń dla stażystów i praktykantów oraz poprawy warunków odbywania stażu i praktyki. Przede wszystkim zauważono potrzebę właściwego zdefiniowania tych pojęć. Obecnie w Polsce nie ma jednolitej definicji „praktyki zawodowej” i „stażu zawodowego”, a co za tym idzie dla ich określenia można zastosować poniższe, występujące na polskim rynku pracy:
- forma aktywizacji zawodowej osób zarejestrowanych jako bezrobotne i instrument zapewniający tym osobom możliwość nabycia umiejętności zawodowych;
- praktyki zawodowe dla uczniów szkół prowadzących kształcenie zawodowe z wyłączeniem branżowych szkół I stopnia;
- obowiązkowe praktyki zawodowe dla studentów szkół wyższych, będące elementem programu studiów;
- praktyki zawodowe w szkołach doktorskich, które mogą zostać wprowadzone do programu kształcenia przez podmiot prowadzący szkołę;
- staże/praktyki oferowane przez pracodawców na wolnym rynku, w tym praktyka absolwencka;
- staże uczniowskie u pracodawców dla uczniów szkół prowadzących kształcenie zawodowe (tj. uczniów branżowej szkoły I stopnia niebędących młodocianymi pracownikami i uczniów technikum).
Przedstawiciele organizacji pracodawców zasygnalizowali potrzebę właściwego podziału kosztów realizowanych praktyk i staży oraz wskazania źródeł ich finansowania. Poinformowali, że nabywanie umiejętności w miejscu pracy jest kosztowne, a wdrożenie praktykantów lub stażystów do pracy wymaga oddelegowania i zaangażowania właściwych pracowników.
W trakcie dyskusji istotny był również głos Związku Rzemiosła Polskiego. Dr Krzysztof Sadowski podziękował za podjęcie tak ważnego dla młodych osób tematu i podejmowane działania legislacyjne związane z projektem nowego rozporządzenia w sprawie refundowania ze środków Funduszu Pracy wynagrodzeń wypłacanych młodocianym pracownikom, wskazując na problem znacznego zróżnicowania środków otrzymywanych przez ucznia w ramach przygotowania zawodowego młodocianych i kwoty otrzymywanej na stażu dla bezrobotnych – co warto ujednolicić. Stwierdził także, że Związek Rzemiosła Polskiego jest organizacją realizującą dualny model kształcenia, w którym uczestniczy prawie 75 tys. uczniów. Wyraził pogląd, że dla rozwoju rzemiosła odpowiednie wynagrodzenie młodocianych pracowników może stanowić istotną zachętę do nauki w potrzebnych na rynku pracy zawodach rzemieślniczych.
Ponadto, podziękował za wprowadzone ustawą z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia ( Dz.U. 2025 poz. 620) rozwiązanie dotyczące praktyk absolwenckich (art. 404). Dzięki niemu umożliwiono zawarcie umowy o praktykę absolwencką z absolwentem szkoły branżowej I stopnia, który nie ukończył jeszcze 18 roku życia. Udział w praktyce niepełnoletniego ucznia pozwala mu spełnić obowiązek szkolny i utrzymać kontakt z pracodawcą. Niemniej, dofinansowanie pracodawcy kosztów praktyki w wysokości 250 zł za każdy pełny miesiąc praktyki, wypłacane przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) właściwego ze względu na miejsce zamieszkania praktykanta można uznać za zbyt skromne w porównaniu do stypendium stażowego dla bezrobotnych (2.755,10 zł), czy nawet kwoty refundacji otrzymywanej w ramach praktycznej nauki zawodu (896,61 zł za ucznia na III roku nauki).
Na zakończenie zasugerował, że wsparcie realizacji praktyk i staży powinno być dokonywane ze środków Funduszu Pracy i zaapelował o ewentualny projekt pilotażowy dotyczący organizacji staży u pracodawców.
Spotkanie było również okazją do kuluarowych rozmów przedstawicieli Zespołu Oświaty Zawodowej i Problematyki Społecznej m.in. z kierownictwem Departamentu Prawa Pracy, dr hab. Jakubem Szmitem i Agnieszką Wołoszyn oraz Marcinem Staneckim, Głównym Inspektorem Pracy w temacie wejścia w życie z dniem 29 czerwca 2024 r. znowelizowanych przepisów art. 222 Kodeksu pracy oraz Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 czerwca 2023 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac w zakresie substancji reprotoksycznych. Justyna Kądziela, dyrektor Zespołu Oświaty Zawodowej i Problematyki Społecznej wskazała na silną potrzebę wypracowania z MRPiPS i PIP dodatkowych rozwiązań prawnych, w tym zaleceń umożliwiających pracodawcom podpisywanie umów z młodocianymi pracownikami poniżej 16 roku życia i realizację praktycznej nauki zawodu. Pokłosiem wstępnych ustaleń będzie zorganizowanie spotkania ze Związkiem Rzemiosła Polskiego w powyższej sprawie.
