W dniu 3 marca w Izbie Rzemieślniczej w Rzeszowie odbyło się siedemnaste już spotkanie Minister Olgi Semeniuk z przedstawicielami rzemiosła. Gości przywitał Emil Kunysz – Prezes Izby, który przedstawił zakres działalności Izby, formy współpracy z instytucjami zewnętrznymi oraz działalność oświatową i egzaminacyjną. Następnie zasygnalizował kilka najpilniejszych spraw wymagających uregulowania prawnego w celu należytego funkcjonowania rzemiosła i jego dalszego rozwoju tj. między innymi:
- zapewnienie stabilności przepisów prawnych i podatkowych,
- łatwiejszy dostęp do funduszy unijnych dla małych zakładów,
- wzmocnienie promocji branżowego – rzemieślniczego systemu kształcenia,
- podwyższenie wysokości dofinansowania za wyszkolenie ucznia do kwoty, która zrekompensuje ponoszone przez rzemieślnika koszty,
- zmniejszenie obciążeń oraz uproszczenie uciążliwych procedur finansowych i administracyjnych dla małych firm (w tym BDO i RODO),
- wprowadzenie zasady obligatoryjności zrzeszania w organizacjach rzemieślniczych,
- rozważenie celowości dokonywania refundacji wynagrodzenia i ubezpieczenia za pracowników młodocianych przez organizacje rzemieślnicze, które i tak praktycznie przygotowują całą dokumentację dla swoich członków.
Minister Olga Semeniuk scharakteryzowała zebranym założenia funkcjonowania powstałego w ministerstwie Wydziału ds. Rzemiosła i Kwalifikacji Zawodowych, którego głównym celem jest centralizacja zadań potrzebnych środowisku rzemieślniczemu. Zaznaczyła, iż czuje za sobą wsparcie rzemiosła – zebrane w trakcie odbytych już wizyt w polskich izbach rzemieślniczych i dlatego chciałaby mieć pewną kontrolę w sferze działań oświaty zawodowej i podstawowej działalności mikro oraz małych i średnich przedsiębiorstw – zwłaszcza dotyczących ograniczenia biurokracji oraz uproszczenia zasad ich funkcjonowania w gospodarce narodowej.
Z kolei drugi projekt pn. Narodowy Instytut Wolności zajmie się wspieraniem inicjatyw lokalnych i będzie wchodził w kooperację m.in. z cechami rzemieślniczymi na terenie kraju, zrzeszonymi w ZRP. Jego funkcjonowanie będzie polegało na dofinansowaniu zakupu maszyn, doradztwie prawno-podatkowym i inwestycyjnym oraz dofinansowaniu wyróżniających się pracowników młodocianych w formie stypendium w wysokości 200 złotych. Takie projekty na dofinansowanie mają trwać od 12-18 miesięcy. Minister Semeniuk zwróciła uwagę, że doradztwo zawodowe powinno objąć nie tylko osoby młodociane, ale również dorosłe, co pomoże poszerzyć skalę kształcenia w zawodach, których brakuje na polskim rynku pracy. W maju 2020 r. powstanie raport, na podstawie którego Ministerstwo przygotuje pakiet rozwiązań systemowych, polegających na kompleksowej nowelizacji ustawy o rzemiośle. W raporcie znajdą się m.in. informacje o regulacji zawodów rzemieślniczych, obligatoryjności zrzeszania się prowadzących działalność mikro oraz MŚP, zagranicznych wyjazdy szkoleniowych na 1-2 miesiące w ramach Programu Erasmus oraz kwestie usprawnienia sukcesji w wielu rodzinnych zakładach rzemieślniczych.
Podkarpaccy rzemieślnicy przedstawili Pani Minister swoje miejsce w gospodarce, sposób realizacji zadań rzemiosła i jego organizacji, również w obszarze szkolenia zawodowego, a także zgłosili istotne problemy, z którymi zmagają się w swojej działalności. W szczególności zwrócili uwagę na:
- potrzebę dostrzeżenia przez rządzących istotnej roli rzemieślników w ważnym dla gospodarki narodowej sektorze usługowo-produkcyjnym oraz edukacyjnym – mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa uczą kolejne pokolenie rzemieślników;
- zbędną biurokrację, która powoduje nie tylko wzrost kosztów prowadzenia działalności, ale też pochłania dodatkowy czas właścicieli firm, zniechęca młodych ludzi do zakładania i prowadzenia swojego biznesu oraz ogranicza działanie rzemieślników (np. w kwestii ubiegania się o wsparcie inwestycyjne rzemieślnik nie jest w stanie sam sporządzić wniosku o dofinansowanie zakupu maszyn czy urządzeń, a powinno to być proste zadanie),
- nałożenie na zakłady rzemieślnicze dodatkowych kosztów, np. 30 dni chorobowego zatrudnionego pracownika czy rozliczanie refundacji wynagrodzeń pracowników młodocianych przez OHP, co powinno zostać zlikwidowane lub przejęte przez rzemiosło, a dla firm zatrudniających uczniów wprowadzić zwolnienia ze składek na ZUS od szkolonych pracowników młodocianych, których nauka kosztuje, np. zużycie maszyn czy materiałów w procesie szkolenia;
- sprawę BDO (Baza Danych Odpadowych) – iż pomimo rejestracji w wielu miastach istnieją problemy ze zbyciem odpadów do utylizacji, jak chociażby odzieży roboczej, gdyż nie ma punktów ich odbioru;
- mierne efekty szkolenia i nauki zawodu w technikach, których absolwenci nie posiadają podstawowej wiedzy i umiejętności obsługi maszyn w zakładzie produkcyjno-usługowym;
- pilną potrzebę przywrócenia obowiązku zrzeszania się mikro oraz MŚP w organizacjach rzemieślniczych, zniesienia obowiązku opłacania składek ZUS za pracownika chronicznie przebywającego na zwolnieniach chorobowych po przepracowaniu kilku tygodni;
- brak rzetelnej definicji kto jest rzemieślnikiem, a kto nie (nie jest nim już ten, który przekształcił swoją działalność w spółkę z o.o.) – jest to problematyczne przy otrzymaniu dofinansowania kosztów wyszkolenia pracownika młodocianego, które powinien otrzymać ten, który wyszkolił pracownika w swoim zakładzie bez względu na formę prowadzonej działalności gospodarczej,
- w reakcji na zgłoszony zastój w umiejętnościach i wiedzy nauczycielskiej w technikach – konieczność wprowadzenia obowiązku praktyk czy staży nauczycieli zawodu w zakładach rzemieślniczych, czego przykładem jest Hoffman Serwis Samochodowy, który przeszkolił przez 1 miesiąc na wakacjach nauczycieli rzeszowskiej szkoły samochodowej i ta praca dała pozytywne efekty, co pokazuje, jak nauczyciele zawodów mogą uzupełniać i doskonalić swoją wiedzę i umiejętności;
- umożliwienie zatrudniania osób niepełnosprawnych i wzrost wysokości dofinansowania kosztów szkolenia;
- potrzebę zmiany obecnych zasad funkcjonowania 3-letniej szkoły zawodowej na podział: 2 lata nauki teoretycznej i 1 rok ciągłej praktyki w zakładzie pracy, oraz zlikwidowanie ustawowe określenie „kwota minimalnego wynagrodzenia”;
- wprowadzenie dla absolwentów bonusów finansowych lub innych zachęt do podjęcia pracy w kraju, aby młodociani pracownicy pozostawali w Polsce i przyczyniali się do rozwoju oraz wzrostu rodzimej gospodarki, a nie wyjeżdżali za granicę.
Po spotkaniu w Izbie Minister Olga Semeniuk odwiedziła Cukiernię Julian Orłowski & Kazimierz Rak w Rzeszowie, gdzie, poza zapoznaniem się z procesem wytwórczym, miała również okazję do rozmowy i wymiany uwag nt. prowadzenia działalności i szkolenia pracowników młodocianych.
