Stanowisko ZRP w sprawie pakietu osłonowego tzw. tarczy antykryzysowej

Związek Rzemiosła Polskiego podtrzymuje swoje stanowisko wyrażone w Apelu z 16 marca 2020 roku, że równie ważna jak zdrowie i dobrostan całego społeczeństwa jest kondycja gospodarki, a tym samym pilne wdrożenie instrumentów wsparcia dla przedsiębiorców. Niezmiennie apelujemy także do decydentów, aby przyjmowane rozwiązania były na miarę małych firm, w tym rzemieślniczych.

W opinii Związku przedstawione 18 marca br. przez rząd założenia pakietu osłonowego dla przedsiębiorców, tzw. tarcza antykryzysowa to właściwy kierunek. Jednak, rzemieślnicy i mali przedsiębiorcy potrzebują konkretów. W naszej ocenie rząd w trybie pilnym, w uzupełnieniu do złożonych deklaracji powinien wskazać proste i praktyczne ułatwienia dla najmniejszych podmiotów – mikro i małych przedsiębiorców, wraz z bliskimi terminami ich realizacji.

Firmy, którym gwałtowanie spada sprzedaż, oczekują jak najszybszej pomocy, prostych instrumentów wsparcia, odbiurokratyzowanych procedur, ale także łatwo dostępnych i przejrzystych informacji na ten temat. Jednym z kluczowych wyzwań na dziś jest brak szczegółowych informacji, w tym dla poszczególnych branż, dostępnych w jednym miejscu. Apelujemy o „jedno okienko informacyjne” nt. kwestii prawnych nurtujących przedsiębiorców oraz na temat dostępnych form wsparcia. To co niszczy obecnie ludzi najbardziej, w tym przedsiębiorców to niepewność i obawy o przyszłość. Niepewność prawna wynikająca z braku informacji nie może być lekceważona, szczególnie w przypadku najmniejszych podmiotów.

Zwracamy przy tym uwagę, że dostępne dzisiaj infolinie nie tylko są oblegane i w związku z tym trudno dostępne, ale również często nie przygotowane do udzielania szczegółowych informacji, a o takie zwracają się mali przedsiębiorcy. Na przykład branża kominiarska, w warunkach rozszerzającej się skali kwarantanny domowej, oczekuje informacji nt. środków ochrony i zasad postępowania przy świadczeniu usług kominiarskich oraz przy zabezpieczaniu sprawności działania instalacji wentylacyjnych. Terytorialne jednostki Inspekcji Sanitarnej, wydziały komunikacji, urzędy skarbowe oraz inne instytucje powinny być wzmocnione personalnie w celu zapewnienia dostępu do tego typu informacji.

Wyjątkowa sytuacja powoduje spadek zamówień i rezygnację z usług; problem ten będzie się pogłębiał. W rzemiośle skutki kryzysu epidemiologicznego dotykają przede wszystkim branże usługowe, w tym w szczególności branże usług osobistych czy innych tzw. usług dla ludności. Otrzymujemy coraz bardziej alarmistyczne sygnały z całej Polski i wołanie o pomoc.

Zmniejszenie produkcji odnotują również te firmy, których działalność zależy od importu komponentów. Największym problemem dla przedsiębiorców są koszty stałe, wynagrodzenia i czynsze, a także podatki od nieruchomości i dzierżawy wieczyste, których terminy płatności właśnie teraz upływają. Małe firmy nie dysponują oszczędnościami, które umożliwiłyby im finansowanie tych kosztów, bez bieżących wpływów. Spowoduje to bardzo szybko problemy
z płynnością finansową wielu firm, ich upadłość a zapewne także szukanie ratunku w szarej strefie.

Uważamy, tak jak to wyrażono w stanowisku strony społecznej Rady Dialogu Społecznego, że ochrona miejsc pracy, proponowana w pakiecie osłonowym, wykorzystuje istniejące regulacje, i nie gwarantuje natychmiastowego uruchomienia pomocy. Brak dostatecznego uproszczenia skomplikowanych procedur oznacza, że pracodawcy i pracownicy na decyzje mogą czekać co najmniej do połowy kwietnia, nie mówiąc o pieniądzach, tak potrzebnych dla zbudowania bezpieczeństwa pracowników i ich rodzin.

Apelujemy o uwzględnienie w pakiecie osłonowym rozwiązań, dostosowanych do sytuacji małych przedsiębiorstw:

• 1. Za najważniejsze uznajemy pilne uruchomienie środków pomocowych z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na dofinansowanie części wynagrodzeń pracowników firm, które w związku z zaistniałą sytuacją utraciły znaczną część przychodów. Dla mikroprzedsiębiorstw procedury te powinny mieć formę jak najbardziej uproszczoną. Wnioskujemy o zwiększenie z 40 do 50 proc. planowanej dotacji państwa na finansowanie wynagrodzeń pracowników w firmach dotkniętych przestojem.

• 2. Pakiet przewiduje odroczenie lub rozłożenie na raty płatności składek na ubezpieczenie społeczne, bez dodatkowych opłat i w uproszczonych procedurach. Zakładając, że z rozwiązania będzie zmuszona skorzystać większość mikrofirm – odroczenie wpłaty na wniosek może spowodować paraliż pracy służb Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Dlatego wnioskujemy, przynajmniej dla firm zatrudniających do 5-ciu pracowników, umożliwienie w najbliższych miesiącach ratalnej płatności składek na ubezpieczenie społeczne, np. w wysokości 50 proc. należnych kwot. Zamiast wymogu składania wniosków przez małych przedsiębiorców, powinno być stosowane automatyczne odroczenie płatności dotyczących najbliższych miesięcy. Podobne rozwiązania powinny zostać wdrożone w zakresie płatności podatków od nieruchomości i opłat dzierżawy wieczystej.

Niezależnie od umożliwienia odroczenia lub rozłożenia na raty płatności składek, z niektórych branż szczególnie tych, które zaprzestały w ogóle działalności na czas epidemii, napływają głosy o czasowe umorzenie składek na ubezpieczenia społeczne. To rozwiązanie również powinno być poważnie wzięte pod uwagę, co najmniej w zakresie zobowiązań składkowych samych przedsiębiorców i osób z nimi współpracujących.

• 3. W pakiecie rządowym zapowiedziano przesunięcie terminu składania deklaracji PIT na koniec czerwca. Ważniejsze w naszej ocenie jest przesunięcie terminu dla sporządzania sprawozdań finansowych i składania zeznań CIT, który upływa już w marcu, a także zatwierdzania sprawozdań finansowych (najpóźniej do końca czerwca) i ich wysyłki do Krajowego Rejestru Sądowego.

Przedsiębiorcy oczekują także czasowego zaniechania penalizowania opóźnień w złożeniu deklaracji, jednolitych plików kontrolnych, czy zeznań podatkowych (zważywszy na możliwe utrudnienia w przepływie dokumentów finansowych do firm prowadzących obsługę księgowo-podatkową i braki kadrowe wśród służb księgowych firm).

Rząd powinien rozważyć także odejście od obowiązku stosowania obowiązkowego „split payment”, to ułatwiłoby utrzymanie płynności finansowej firm.

• 4. Planowane kontrole w firmach powinny być ograniczone tylko do sytuacji wyjątkowych. Powinno się również ograniczyć stosowanie wprowadzonych ostatnio licznych sankcji finansowych, nawet za niewielkie pomyłki w stosowaniu przepisów podatkowych – szczególnie w sytuacji, gdy popełniony błąd nie będzie miał wpływu na wysokość zobowiązania podatkowego.

• 5. Niezwykle pilną sprawą pozostaje wdrożenie zapowiedzianych przepisów mających na celu wliczenie okresu zawieszenia zajęć w szkołach do okresu, za jaki pracodawcom, którzy zawarli umowę z uczniami-młodocianymi pracownikami, przysługuje dofinansowanie kosztów kształcenia oraz utrzymania prawa do refundacji wynagrodzeń młodocianych pracowników i składek na ubezpieczenie społeczne, wypłaconych za okres ww. zwolnienia od świadczenia pracy. Popieramy wspólne zalecenia Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 marca 2020 roku o zwolnienie pracowników młodocianych, w tym uczniów będących młodocianymi pracownikami, zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego, z obowiązku świadczenia pracy w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19. Jednak zaleceniom tym powinny towarzyszyć również działania legislacyjne, dające pracodawcom pewne warunki podejmowania decyzji.

• 6. Równie pilnie powinny być podjęte decyzje dotyczące sposobu realizacji projektów współfinansowanych ze środków unijnych. Prawidłowa realizacja projektów zgodnie z zakładanymi terminami oraz osiągnięcie zakładanych wskaźników stała się obecnie niemożliwa. Najbardziej dotkliwe skutki dotyczą projektów z udziałem osób fizycznych, zakładających wszelkie formy wsparcia w postaci szkoleń i innych usług rozwojowych odbywających się w formie stacjonarnej, staży, praktyk, wizyt studyjnych oraz projektów, w których przewidziano spotkania z udziałem wielu uczestników (m. in. konferencje, seminaria, szkolenia). ZRP w pełni popiera wspólne postulaty partnerów społecznych w tym zakresie, przedłożone Ministrowi Funduszy i Polityki Regionalnej w dniu 12 marca 2020 r. przez Zespół problemowy ds. funduszy europejskich Rady Dialogu Społecznego.

• 7. Apelujemy również o rozważenie przekierowania środków przeznaczonych w ramach Programów Operacyjnych na lata 2021–2027 – na wzmocnienie działań prowadzących do zniwelowania skutków kryzysu.

• 8. Konieczne jest także zweryfikowania założeń rządu odnośnie kształtowania poziomu minimalnego wynagrodzenia w gospodarce w latach 2020-2023, w których zakładano wzrost minimalnego wynagrodzenia o blisko 80 proc. W obecnej nadzwyczajnej sytuacji, przy ogromnym obciążeniu wszystkich przedsiębiorstw, ich płynności finansowej oraz, w warunkach zagrożenia, bankructwem części branż, co z pewnością będzie miało wpływ na kondycję całej gospodarki, w ocenie środowiska rzemieślniczego strategia ta jest pozbawiona racjonalnych podstaw.

***

Warszawa, 19 marca 2020 r.

Stanowisko zostało przekazane do Podsekretarz Stanu Ministerstwa Rozwoju Olgi Semeniuk oraz Rzecznika MŚP Adama Abramowicza.

Dokument do pobrania: https://bit.ly/2QtMGF1